1940 - 1950
Vrede
-
Hans Snoek
Oprichter en artistiek directeur -
1946Het debuut van Scapino
Na de oorlog trekken twaalf dansers hun spitzen weer aan. Onder leiding van de kleurrijke Hans Snoek verzorgen ze een gelegenheidsoptreden voor de leerlingen van de Amsterdamse Dongeschool. De lovende reacties doen de dansers besluiten een gezelschap op te richten. Het gezelschap, dat zich Scapino noemt, richt zich op kinderen en debuteert in Koninklijk Theater Carré met een reeks gratis ochtendvoorstellingen, gesponsord door Het Parool. -
1946Het Papierennoodballet
Na de oorlog is er een enorm tekort aan papier. Een inzamelingsactie, waarbij kinderen oud papier ophalen, vormt de inspiratiebron voor Scapino’s nieuwe voorstelling: Het Papierennoodballet. Kinderen die goed hebben geholpen met inzamelen, mogen gratis naar de voorstelling. -
Nicolaas Wijnberg
Oprichter -
Hans van Norden
Oprichter -
-
1947Voor het eerst internationaal
In de zomer van 1947 treedt Scapino voor het eerst op in het buitenland. Op een internationaal jeugdfestival in Praag dansen we de sprookjesachtige voorstelling De Pasja en de Beer, een voorstelling die daarna nog vaak in reprise zal gaan. -
Lex van Delden
Oprichter
Koninklijk bezoek
Dit seizoen speelt Scapino twee voorstellingen: De Krekel en de Mier en Jan Klaasen op Reis. Duizenden kinderen komen de sprookjes bewonderen. Ook Koningin Juliana komt kijken met haar dochters, de toenmalige prinsessen Beatrix, Irene en Margriet.
1950 - 1960
Ontwikkeling
Scapino weet kinderen te betoveren met sprookjesachtige voorstellingen vol kleurrijke kostuums en uitbundige decors. Bekende kunstenaars uit uitlopende disciplines sluiten zich aan bij het gezelschap. Langzaam maar zeker wordt het beeldende en verhalende karakter van de stukken abstracter en persoonlijker. Er wordt een lijn van modernisering ingezet die bepalend wordt voor de toekomst van Scapino.
-
1950Scapino 5 jaar!
Scapino bestaat vijf jaar. Het gezelschap is zeer succesvol, dat wil zeggen: honderd duizend kinderen zagen onze voorstellingen, genoten van de sprookjes en hebben op deze manier kennis gemaakt met ballet. Minder succesvol is dat onze dansers nauwelijks een inkomen uit hun werk halen. Zij worden gedreven door idealisme: mooie voorstellingen maken voor de jeugd. -
Jan Rebel
Choreograaf
Scapino op televisie
Eind jaren veertig doet het fenomeen televisie zijn intrede in Nederland. Philips start met de eerste, experimentele televisie-uitzendingen. In 1950 is voor het eerst een dansoptreden van Scapino op televisie te bewonderen. Bij de opnames ontmoet Hans Snoek haar toekomstige man, Erik de Vries, die een van de pioniers bij Philips is.
Foto's door Huub de Mul
-
1951Er was eens...
In het voormalig City Theater in Amsterdam gaat de voorstelling Er was eens… in première, met Alex Faassen jr. als het iconische Scapino-figuur. Maar liefst 1700 kinderen zijn erbij. De schrijver van het balletsprookje is Hans Snoek, de choreograaf Albert Mol. [Foto Henk Jonker] -
1952Prinses op de Erwt
De voorstelling Prinses op de Erwt gaat in première. Dichter Bert Voeten schrijft de tekst. Jan Rebel verzorgt de choreografie. De decors worden gemaakt door Hermanus Berserik. De voorstelling is gebaseerd op een klein verhaaltje, maar kan op veel belangstelling rekenen. Ook in Amerika, waar we de voorstelling spelen in het Lincoln Center, trekt deze volle zalen. [Foto E. van Wijk]
Brand
Op 1 februari 1954 breekt er brand uit in de voormalige goederenloods van het Weesperpoortstation, de repetitieruimte van Scapino. Decors, kostuums en rekwisieten van 32 balletvoorstellingen gaan in vlammen op. Ook verliezen we onze plek om te repeteren en les te geven. De verzekering vergoedt de schade niet volledig, waardoor het einde dreigt voor Scapino.
Onze brandende repetitieruimte verandert in een ijspaleis
Op de dag van de brand is het ijskoud in Amsterdam. Ondanks de kou doet de brandweer zijn uiterste best de brand te blussen. Het water dat op het vuur gespoten wordt, bevriest snel. Daardoor verandert het gebouw in een ijspaleis.
[foto Stadsarchief Amsterdam]
-
1954We zijn gered!
Schoolkinderen zamelen geld in voor het door brand zwaar gehavende Scapino. Samen met de opbrengsten uit een loterij en steun vanuit de gemeente en het Rijk kunnen we voortbestaan. We gebruiken het geld om twee van onze bekendste balletten in een nieuw jasje te steken. -
-
1955Scapino 10 jaar!
Groot feest: Scapino bestaat tien jaar! We vieren het met een jubileumvoorstelling in Carré. Speciaal voor onze verjaardag schrijft Annie M.G. Schmidt een lied, dat in Het Parool wordt gepubliceerd. -
1956Hans van Manen maakt Swing
De beroemde Nederlandse choreograaf Hans van Manen (1932) maakte een aantal balletten voor Scapino. Een van zijn eerste werken is Swing, onderdeel van de voorstelling Gedanste Portretten, waarin werk van zes choreografen wordt gebundeld. -
Ine Rietstap
Danser -
1958Verhalenwedstrijd
Publieksparticipatie avant la lettre: Scapino vraagt kinderen een verhaal te bedenken voor een dansvoorstelling. Talloze kinderen doen enthousiast mee. Henk Dragstra wint met zijn sprookje De Wonderfluit, waarop Hans Snoek en Jan Rebel een choreografie bedenken. [foto Hans van den Busken]
-
1959Alice in Wonderland
Dit seizoen gaat de productie Alice in Wonderland in première. Naast de choreografie van de Engelse danser Richard Glasstone is het de aankleding door Ronald Wilson en Ruth Hellmer, die op het publiek diepe indruk maakt. [foto's Maria Austria] -
-
Scapino Dansacademie
We openen de Scapino Dansacademie, waar leerlingen reguliere vakken volgen én worden opgeleid tot professioneel danser. Een unicum in Nederland. In de eerste jaren is de Scapino Dansacademie gevestigd op de zolder van het Tehuis voor Arbeiders (huisvesting voor ongehuwde arbeiders) aan de Marnixstraat te Amsterdam. Scapinodanser Karel Poons heeft de dagelijkse leiding. In 1988 fuseert de Scapino Dansacademie met de Nationale Balletacademie.
1960 - 1970
'I like to be in America'
Het is het tijdperk van vrijheid, in de breedste zin van het woord. De moderne dans komt op en de tijdgeest is dwars. Grote Broadwaymusicals komen als film uit. Jazz dans en muziek worden omarmd. Ook Scapino laat zich hierdoor inspireren. Amerika komt niet alleen naar óns toe, Scapino Ballet gaat zelf ook naar Amerika toe om op te treden in het Witte Huis. De wereld maakt kennis met Scapino Ballet!
Scapino 15 jaar!
Scapino bestaat vijftien jaar! In die tijd hebben we in Nederland duizenden voorstellingen gedanst, voor in totaal wel drie miljoen kinderen. Dat moet gevierd! Jan Rebel maakt de jubileumvoorstelling: Jantjes eerste schooldag.
foto Hans van den Busken
-
1961Haken en Ogen
De musicalfilm Westside Story komt uit en is een ware hit. De film heeft ook invloed op de balletwereld: jazzdans wordt populair. Ook Scapino laat zich inspireren, wat resulteert in het ballet Haken en Ogen van choreograaf Greetje Donkers. -
-
Scapino opent de Kinderboekenweek
Op 5 november 1962 opent de zevende Kinderboekenweek. Scapino heeft de eer om tijdens de opening op te treden in een vol Theater Carré. We dansen de voorstelling Pinokkio, gechoreografeerd door Albert Mol, met muziek van Cor Lemaire, voor een zaal vol enthousiaste kinderen.
-
1964Scapino in het Witte Huis
Tijdens onze tour door Amerika, staat eind 1963 een bijzonder optreden gepland. Namelijk, in de balzaal van het Witte Huis in Washington. Door de moord op president Kennedy wordt het optreden echter geannuleerd. Op verzoek van first lady Lady Bird Johnson verlengt Scapino zijn tournee om alsnog op te kunnen treden in het Witte Huis. [foto Robert L. Knusden] -
1964Het meisje met de zwavelstokjes
Eind november beleeft Scapino twee premières: Het meisje met de zwavelstokjes en De Gouden sleutel. Deze twee balletten, choreografieën van Richard Glasstone en Jan Rebel, zijn in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen gemaakt. [foto Jac. B. Rieder] -
1965Scapino 20 jaar!
Op 7 oktober 1965 vieren we ons twintigjarig jubileum en dansen we het inmiddels klassieke Scapinosprookje De Pasja en de Beer in de Stadsschouwburg Amsterdam. We kijken terug op twintig roerige jaren, waarin we veel bereikt hebben en ondanks allerlei tegenslagen, toch zijn blijven groeien. -
1966Van den Busken maakt Straatspelletjes
Dansfotograaf en cineast Hans van den Busken maakt de dansfilm Straatspelletjes, op basis van de voorstelling die choreograaf Walter Gore in 1965 maakt voor Scapino Ballet. Om dans beter te kunnen fotograferen volgt Van den Busken enige tijd danslessen bij Scapino. [foto Sander Faassen] -
![Scapino voor de klas (foto Coen Heer]](/system/files/styles/responsive_16_9_50w/private/2023-09/scapino-voor-de-klas-4-fotograaf-coen-heer.jpg.avif?h=16a9f024&itok=2u2M_lFq)
1967Scapino op school
Onder leiding van Hans Snoek richt Scapino zich in de beginjaren voornamelijk op kinderen. We treden op in theaters, maar zoeken de jeugd ook op school op. Om nog meer jong publiek kennis te laten maken met de discipline, geven we daar dansdemonstraties. [foto Coen Heer] -
1968Ballet-thriller
Voor de Kinderboekenweek van 1968 maakt schrijfster An Rutgers van der Loeff een heuse ballet-thriller, waarin Scapino een grote rol speelt: Het uur van de Scapinezen: een onwaar verhaal waar veel waars in zit.
-
1969Dans in de dierentuin
In juni 1969 danst Scapino op een wel heel speciale locatie, namelijk in dierentuin Artis. We voeren de voorstelling Mensen, dieren en dansen op. Een kaartje kost 50 cent. De Amsterdamse Politiekapel trapt de serie optredens af met een mars. -
-
-
-
Disclaimer
Scapino Ballet Rotterdam wil met deze tijdlijn een beeld schetsen van zijn rijke historie. We hebben niet de ambitie, nog de middelen om compleet te zijn. Mocht u onverhoopt een fout ontdekken of een grote omissie zien, neem dan contact op met Brandy Sanmoeradi.
Beeldmateriaal
Scapino Ballet Rotterdam heeft zijn uiterste best gedaan om bronnen en rechthebbenden van beeldmateriaal dat wordt gebruikt te achterhalen. Wanneer desondanks beeldmateriaal wordt getoond waarvan u (mede-)rechthebbende bent en voor het gebruik waarvan u geen toestemming hebt verleend, dan kunt u contact opnemen met onze archivaris Brandy Sanmoeradi.
Fotografie hoofstukken: Hans van den Busken (jaren '50), Jorge Fatauros (jaren 80), Hans Gerritsen (jaren '90), Joris Jan Bos (jaren '00), Eric Fecken (jaren '10). Van de overige foto's zijn de fotografen onbekend.
Deze website heeft een non-commercieel karakter